nee zeggen

Voordat je het weet heb je al weer “ja” gezegd. En dan denk je later: “Had ik nou maar even mijn mond gehouden of anders gereageerd….” Ongemerkt zadelen we onszelf met allerlei dingen op die we eigenlijk niet willen of waar we eigenlijk geen tijd voor hebben. Hoe kom je daar nu van af?

“Ja” is simpel

Ons brein is zo ingesteld dat we gemakkelijk vanuit patronen reageren. Ergens niet te lang over nadenken, zodat we onze hersencapaciteit kunnen gebruiken voor andere dingen. Ga maar eens na wat je zelf allemaal op de automatische piloot doet: Opstaan, douchen, aankleden, ontbijten, enz. 95% van ons gedrag bestaat uit patronen. Eén van die patronen is vaak weerstand vermijden en harmonie zoeken. En om de harmonie te bewaren is het heel makkelijk om overal ja op te zeggen. Helaas is dat voor onszelf uiteindelijk niet altijd zo prettig, want als je steeds maar ja zegt, loop je een groot risico dat je een hoop dingen doet die je eigenlijk zelf helemaal niet wilt. En de dingen die je wél voor jezelf wilt, daar kom je dan niet meer aan toe.
Want “Ja” zeggen tegen het ene = “Nee” zeggen tegen iets anders. Ja tegen een feestje = Nee tegen een avondje relaxen op de bank. En Ja tegen een saaie opdracht is Nee tegen een uitdagende opdracht. Gun jezelf het beste en zeg alleen “Ja” tegen dingen waar je gelukkig van wordt.

Ben ik wel aardig?

Het lijkt zo simpel hè: zeg gewoon “Nee”, punt. Kan het niet. Het komt niet uit. Ik heb niet zo’n zin. Wat dan ook.
Toch is het niet zo eenvoudig, want vaak heeft het niet nee zeggen als reden dat we graag aardig en goed gevonden willen worden. Wat moet de ander wel niet van ons denken als we nee zeggen?! Soms zijn we bang om de ander te kwetsen of zelfs ruzie te krijgen als we nee zeggen.
Een van de “programma’s” die veelvuldig in ons brein staat gegrift is bij de groep willen horen, geaccepteerd willen worden en niet verstoten willen worden. Er waren tijden dat dit voor mensen van levensbelang was en dat dit programma heel nuttig was. En nu zijn we vaak, meer dan goed voor ons is, bezig met aardig en goed gevonden willen worden. Wanneer we dat patroon doorzien, kunnen we het ook veranderen. En dan kunnen we eens wat vaker keuzes maken die gemotiveerd zijn door onze eigen wensen en verlangens.

In 3 stappen naar een nieuw patroon

Stap 1 Grenzen voelen

Wanneer zeg je ergens “ja” tegen en wanneer zeg je “nee”? Om dat te bepalen moet je weten waar je eigen grenzen liggen. Want het stellen van grenzen wordt nogal willekeurig als je zelf niet helemaal door hebt waar je grenzen liggen. Het voelen/bemerken van je eigen grenzen blijkt al de eerste uitdaging, want meestal worden we pas met een grens geconfronteerd als we er overheen gegaan zijn. Dus hoe kunnen we nu op tijd onze grenzen aanvoelen, zodat we nog een keuze hebben? Ons lichaam vormt daarvoor een geweldig instrument. Het liegt nooit, heeft geen behoefte aan aardig gevonden willen worden (behalve door onszelf) en geeft altijd signalen af. De truc is voor jou om die signalen te gaan herkennen en om dan actie te nemen. Wat zijn voor jou de signalen dat je een grens nadert? Ga maar eens na wat je voelt op stressmomenten. En probeer dan ook nog wat verder terug te kijken. Wat waren de signalen daarvóór? Hoofdpijn? Snel geïrriteerd? Vermoeid? Last van je buik?
Op die manier leer je steeds beter de signalen van jouw lichaam kennen en daarmee jouw grenzen.
Wat ook helpt bij het bewuster worden van je lichaam en de stress signalen, is meditatie en yoga. Het leren kijken naar je gedachten en voelen van je fysieke grenzen kan je een heel eind op weg helpen.

Stap 2 Opties en consequenties bekijken

Oké, dus je hebt nu wat tools om te voelen waar jouw grenzen liggen. Wat doe je dan als je merkt dat je op het punt staat een keuze te maken waar je eigenlijk niet achter staat?
Even een pas op de plaats. Een kleine time-out om te bepalen hoe je gaat reageren.
Hieronder een aantal opties op een rijtje:

• Ja, én……

In plaats van “Ja, maar….” wat eigenlijk als een “Nee” klinkt, kun je met “Ja, én….” het resultaat nog wat meer in de goede richting beïnvloeden. “Ja, ik kom naar dat feest én ik neem mijn partner mee, goed?”. “Ja, ik wil die opdracht doen en ik geef er mijn eigen draai aan!”

• Ik kom er later op terug (stel je keuze uit)
  

Wanneer je twijfelt of je het eigenlijk wel wilt en je weet niet meteen het antwoord. Of wanneer ”ja” op het puntje van je tong ligt, maar je eigenlijk liever “nee” zegt, gebruik dan deze optie als adempauze. Dan kun je even rustig nadenken voor jezelf of je het echt wilt en zo niet, hoe je dat gaat zeggen.

• Niet nu

Wanneer iemand iets voorstelt wat je wel zou willen, maar het op dat moment gewoon even niet uitkomt. Omdat je moe bent, geen zin hebt of iets anders in gedachten had voor dat moment. Gebruik dan “niet nu” in plaats van “nee”. Je wijst daarmee de persoon niet af, maar geeft aan dat het voorstel niet uitkomt. Dan kun je eventueel samen op zoek naar een alternatief. Let maar eens op: “Niet nu” zeggen is een stuk makkelijker dan “nee”.

• Nee

Hier geldt ook: Wanneer je “nee” zegt tegen het een, zeg je “ja” tegen iets anders. En jij bepaalt waar jouw “ja” naartoe gaat.
“Nee” zeggen lijkt soms hard, maar dat is het niet. Je komt daarmee op voor je eigen mening. Je kunt de ander volledig respecteren en toch “nee” zeggen tegen zijn/haar voorstel.

Stap 3 Gewoon doen & wees niet bang voor de gevolgen

Er zitten maar 24 uren in een dag en je vrije tijd en energie zijn helaas niet onbegrensd, dus aan jou om te kiezen hoe je er mee omgaat en welke prioriteiten je stelt.
Je grenzen aangeven is goed voor jezelf zorgen en duidelijkheid geven aan je omgeving. Andere mensen worden er ook niet beter van als jij onduidelijk bent of als je iets tegen je zin in doet.
Vaak denken mensen dat alleen “nee” zeggen niet voldoende is en dat ze uitgebreid moeten uitleggen waarom ze dat doen. Daarbij gaan mensen soms ook nog eens allerlei excuses verzinnen en zich in bochten wringen om een “nee” uit te leggen. Toch is het in de meeste gevallen niet nodig om breed uit te leggen wat de reden is, want vaak zal de ander zich gemakkelijk aanpassen. Want nee is nee, toch?! Vragen staat vrij, maar nee zeggen ook.