Stressvrij

Als je een willekeurig persoon op straat zou vragen waardoor hij/zij de meeste stress ervaart, krijg je waarschijnlijk als antwoord dat dit werk is, de financiële situatie, gezondheid of een druk gezin. De kans dat diegene zou zeggen dat zijn/haar eigen denken het meeste stress veroorzaakt is vrij klein.

Wat is stress?

Stress kan positief zijn en je een push geven om iets gedaan te krijgen, maar als het je teveel spanning geeft of te lang duurt, waar je fysiek of mentaal onder lijdt, is het niet meer positief en ook niet gezond. Ik vind zelf deze omschrijving heel goed: Stress is een teveel aan spanning wat zich mentaal en/of fysiek heeft opgebouwd en tot uiting komt. Stress heeft 2 dingen nodig om te ontstaan: een externe aanleiding en de prikkel bij jou zelf die ervoor zorgt dat je die aanleiding als stressgevend ervaart.
Je kunt dus ook zeggen dat jouw houding, mening, gevoelens en overtuigingen ten opzichte van een bepaalde gebeurtenis of situatie, bepalen hoeveel stress je voelt. Dat betekent dat je door jouw manier van denken en kijken naar bepaalde gebeurtenissen, invloed hebt op hoe je ze ervaart.

Eigen invloed

Automatisch geven wij externe factoren “de schuld” van de stress die we ervaren, maar je eigen gedachten hebben veel meer invloed dan je denkt. Een voorbeeld: Als ik haastend vertrek om op tijd te zijn voor een afspraak en ik beland onderweg in een dikke file kan ik denken “Ah neeeee, shit! Heb ik dat nou weer? Waarom ben ik niet wat eerder vertrokken? Wat stom!” en dan voel ik me daar heel erg gejaagd en boos bij. En als ik denk “Ik kan aan deze file helemaal niks veranderen, nu kan ik net zo goed even een muziekje opzetten en lekker ontspannen”. Dan geeft dat een positief en rustig gevoel. Bij die tweede gedachte kom ik met een veel positiever gevoel aan op mijn afspraak!

Wil jij je minder gestrest voelen?

Wordt dirigent in je eigen denken en houdt je negatieve gedachten in bedwang. Vaak zijn gedachten die stress veroorzaken helemaal niet reëel, veel te negatief, uit verband getrokken of een beetje krom. Dat zijn gewoon denkfouten en daar hebben we allemaal wel eens last van. Gelukkig kun je je hier bewust van worden en kun je je manier van denken veranderen.

Maak jij wel eens een van deze 8 denkfouten?

1. Ik heb een heel zwaar leven (overdrijvingen)

   Zoals door Brigitte Kaandorp treffend uitgebeeld en verwoord in hieronder gelinkt lied:                                                                                       https://www.youtube.com/watch?v=BFugEoNNUFc

We voelen ons allemaal wel eens zielig (en soms zijn we dat natuurlijk ook), maar door van een ongemakje een ramp te maken verhogen we ons eigen stressniveau. Onnodig, toch? Blijf alert op deze denkfout en stel jezelf de vraag hoe erg de situatie nu echt is. Zal jij je dit nog herinneren over 5 jaar?  Of over vijf maanden/dagen of zelfs maar over 5 uur?

2. Beren op de weg (irrationele gedachten)

   Soms zijn we heel goed in het bedenken van wat er allemaal eventueel mis zou kunnen gaan. De doem-scenario’s. “Wat als ik mijn huis niet verkocht krijg? Wat als het vliegtuig motorproblemen krijgt? Wat als hij nee zegt tegen mijn voorstel? Wat als…..?”
   Er is een groot verschil tussen ergens rekening mee houden en bij voorbaat stress hebben over iets dat nog niet is gebeurd. En hoogstwaarschijnlijk niet zal gebeuren. Je kent zelf misschien wel de voorbeelden van de zichzelf waarmakende voorspelling (self fulfilling prophecy)? “De zichzelf waarmakende voorspelling is in aanvang een foute definitie van de situatie die een nieuw gedrag oproept, waardoor de oorspronkelijke foute kijk waarheid wordt.” (wikipedia).
   Anticiperen is goed en het zal ook zeker helpen om bepaalde problemen te voorkomen, maar laat het je niet beperken in het doen wat je wil doen.

2. Zwart/Wit denken

“Alles op Facebook is nep!”

“Zie je nou wel, alle Amerikanen zijn gek!”

“Jij komt ook nooit op tijd!”
“Ik moet ook altijd alles zelf doen!”
Er zit misschien een kern van waarheid in de uitspraak, maar door deze alles-of-niets benadering van het leven kunnen we onnodig veel stress bij onszelf oproepen. Het is namelijk geen definitieve waarheid. Wees alert op alles-of-niets woordgebruik en vraag je af of het echt zo is. Relativeren is het toverwoord. Bespaar jezelf een hoop stress en zie alle mooie kleuren waar de wereld uit bestaat.

4. Slechte detective spelen
   

   “Ze heeft me niet uitgenodigd voor haar verjaardag, ze heeft duidelijk een hekel aan me!”
   “Wat kijkt die man verwaand uit zijn ogen, hij heeft een ego zo groot als het Empire State Building”
   “Dat is een lelijk hoestje wat je daar hebt, je hebt vast corona!”
   Conclusies trekken uit beperkte informatie is vaak overhaast en kan veel te kort door de bocht zijn. Het hoeft helemaal niet waar te zijn. Soms heb je gewoon niet genoeg informatie om zeker te kunnen zijn van een bepaalde stelling. Vraag je dan ook af of het sluitend bewijsmateriaal is, waar jij je uitspraak op baseert.

5. Je eigen verwachtingen niet managen

   Wanneer je hoge verwachtingen hebt – van iemand of van een bepaalde gebeurtenis – die uiteindelijk niet uitkomen, kan de teleurstelling daarover jou heel veel stress opleveren. “Als ik straks thuiskom heeft mijn vriend vast de afwas gedaan en kunnen we lekker ontspannen”. Als bij thuiskomst blijkt dat er niets gedaan is, geeft dat geen fijn gevoel. Andersom ook: “Ik weet zeker dat hij weer niks heeft opgeruimd als ik thuiskom”. Deze gedachte geeft bij voorbaat al een rotgevoel.

We hebben allemaal (zwart/wit gedachte?) wel eens last van bepaalde verwachtingen van hoe de wereld in elkaar zou moeten zitten. Helaas komen die niet altijd uit. Zijn je verwachtingen realistisch? Wees je bewust van je verwachtingen en probeer deze eens uit te zetten. Dat kan je een hoop teleurstelling besparen.

6. MOETEN!

Nog sterker dan verwachtingen zijn eisen: “moetens”. Vaak stellen we bepaalde eisen aan onszelf en/of de buitenwereld. Zoals: “Ik moet er altijd goed uitzien: leuke kleding en mooie make-up. Anders kan ik echt niet over straat!” Of “Ondanks dat ik helemaal geen zin heb in dat etentje mag ik die uitnodiging niet weigeren hoor, dat kan ik niet maken!” Of “Ik moet dit eerst afmaken, anders kan ik niet ontspannen”.

Moeten en niet-mogen geven zo weinig ruimte en kunnen zo beperkend zijn. Zeker wanneer je al een hoop verantwoordelijkheden op je bordje hebt liggen.
Geen moetens en eisen hebben is misschien niet haalbaar, maar doe af en toe even de reality-check. Is dit reëel? Moet dit echt(nu)? Ben ik nu lief voor mezelf?

7. Projecteren

   “Ik zie gewoon dat je ontzettend aan vakantie toe bent, je kijkt zo vermoeid”
   Is dat een objectieve waarneming? Hmmm, vraag je eens af hoe sterk je zelf aan vakantie toe bent. We zien in de ander onze eigen beleving, dat is projectie.“Je kunt me toch wel even wegbrengen? Dat is toch normaal? Dat zou ik ook voor jou doen!”
   Jouw normen en waarden komen niet per sé overeen met die van anderen. Je kunt ook jouw normen en waarden projecteren op de ander en daardoor allerlei teleurstellingen tegenkomen.Again the reality-check. Is dit een realistische gedachte?

8. Belemmerende overtuigingen

   Het kan zo zijn dat op bepaalde momenten je gedachten overwegend negatief zijn. Dat heeft misschien te maken met vermoeidheid of met emoties. Gedachten zoals “Ik kan het toch niet!” Of “Ik ben niet goed genoeg.” Of “Verdien ik dit wel?” Of “Ik ben niet belangrijk.” En nog vele varianten hierop. Dit soort overtuigingen komen vaak voort uit onze vroegere ervaringen. We zijn ergens in ons leven tot de onbewuste conclusie gekomen dat deze gedachte waar is. Besef eens hoeveel verdriet je jezelf doet door dit soort gedachten te herhalen. Het is soms net als een draaimolen. Elke keer komt dezelfde gedachte weer voorbij.

Het helpt om je te realiseren dat je je gedachten niet BENT. Je HEBT gedachten. Maar ze bepalen niet wie je bent. En je kunt er voor kiezen om een gedachte te stoppen. Dat vraagt alertheid en een hoop oefening en dan zul je merken, dat je echt invloed hebt op je gedachten. Geloof niet alles wat je denkt.

Zoals je ziet zijn er gelukkig veel dingen die je kunt doen om jezelf te behoeden voor deze denkfouten en de stress die daaruit voortkomt. Blijf alert op je gedachten. Je kunt jezelf aanleren om positiever te denken. Beeld je eens in hoe dat jouw geluk zal versterken!

Hulp hierbij nodig?

Merk je dat je het toch lastig vindt om positiever te denken? In een coaching traject kunnen we samen op zoek naar wat jouw triggers zijn bij negatieve gedachten en gaan we werken aan een positief zelfbeeld. Bel me gerust om te overleggen of coaching iets voor jou kan zijn.