zelfkritiek

Zelfkritiek

We hebben allemaal wel eens kritiek op onszelf. Hoe vaak vergelijk jij jezelf met anderen? Hoe vaak oordeel je over jezelf of veroordeel je jezelf? Wanneer jaag je jezelf op? Stel je hoge eisen? Of rem je jezelf af?

Te vaak waarschijnlijk.

Het kan namelijk altijd meer, beter, sneller of mooier. Zelfs al werk je keihard en ben je aan het eind van de dag helemaal op, toch ben je nooit helemaal tevreden. Misschien omdat je het gevoel hebt dat er meer in je zit dan wat eruit komt. Of omdat je hebt geleerd om onrealistisch hoge eisen te stellen. Of misschien geloof je wel dat het betere resultaten oplevert wanneer je streng bent voor jezelf. Of misschien heb je een perfectionistische aard?

Dit alles gaat ten koste van je energie, je motivatie, je creativiteit en je gevoel van vrijheid en ontspanning. Zonde!

Nooit goed genoeg

Kritiek hebben op jezelf is vaak een gewoonte geworden. Overgenomen vanuit de opvoeding of iets wat je jezelf hebt aangeleerd. Je komt het vaak tegen in de vorm van een onaardig stemmetje in je hoofd, ook wel innerlijke criticus genoemd. Die innerlijke criticus geeft genadeloos commentaar bij alles wat je doet.

“Wat ben je toch weer onhandig! Sukkel!”
“Ben je nou nog steeds niet klaar? Wat ben je toch sloom!”
“Zit je weer te niksen? Wanneer doe je eens iets nuttigs?”
“Die broek staat voor geen meter, je lijkt wel een walrus!”

We kunnen meedogenloos hard en kritisch zijn tegen onszelf. Vraag je maar eens af, wanneer je dat stemmetje weer eens hoort in je achterhoofd, of je dit ook op die manier tegen een goede vriendin zou zeggen? Vermoedelijk zou zij die toon niet echt kunnen waarderen. En waarschijnlijk haal jij het niet in je hoofd om zo tegen haar te praten. Waarom dan wel tegen jezelf?

Zelfcompassie versus zelfmedelijden

Iedereen heeft zijn eigen leerpunten, worstelingen en tegenslagen. Niemand is perfect. Wanneer je jezelf kunt zien als een mens die fouten mag maken, die soms zwak is en faalt en wanneer je dat kunt accepteren, dan sta je in je kracht. Dat is zelfcompassie.
Niet te verwarren met zelfmedelijden, waarbij je zwelgt in je eigen slachterofferschap, machteloosheid of ellende, zonder oog te hebben voor je omgeving.
Zelfcompassie is jezelf behandelen zoals je een goede vriendin behandelt. Met mildheid, geduld, acceptatie en begrip wanneer het even moeilijk is, of wanneer je een fout hebt gemaakt. Zelfcompassie is constructief en je bouwt ermee aan een goede sterke relatie met jezelf, zodat je succesvol en gelukkig kunt zijn.

Wat ging er goed?

Wat kan je helpen om wat meer zelfcompassie te hebben? Het kan geen kwaad om wat vaker trots op jezelf te zijn. Dat mag best. Het is zo makkelijk om je tekortkomingen te zien. Ga nu de uitdaging eens aan om te zien wat je allemaal wél goed doet en al kunt. Dat is zo veel meer motiverend.
Bedenk elke avond wanneer je in bed ligt welk compliment je jezelf kunt geven. Niet te bescheiden, je mag er ook meerdere bedenken. En schrijf ze op. Na een paar weken zul je merken, dat je ook een ander stemmetje in jezelf kunt ontwikkelen die je toespreekt vanuit liefde en acceptatie.

Hulp hierbij nodig?

Als je het lastig vindt om die innerlijke criticus de mond te snoeren, kan het zinvol zijn om samen in gesprek te gaan en verder te onderzoeken hoe je een meer liefdevolle houding naar jezelf kunt ontwikkelen. Neem gerust contact op om te overleggen wat de mogelijkheden zijn.